Στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου «Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης» του Ινστιτούτου Πολιτισμού Μεσσηνίας, που τελούσε υπό την αιγίδα της επετειακής εθνικής επιτροπής «Ελλάδα 2021», το Σάββατο, 26 Ιουλίου 2025, στο ειδυλλιακό τοπίο της Αρκαδίας έλαβε χώρα η τελετή αποκαλυπτηρίων τιμητικής σήμανσης του μνημειακού πλατάνου που βρίσκεται στην περιοχή Μαρίτσι του οικισμού Βερβένων και η οποία οργανώθηκε από τον Δήμο Βόρειας Κυνουρίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας.
Ειδικότερα, στην σεμνή τελετή, που έλαβε χώρα στη σκιά του αιωνόβιου δέντρου, μίλησε ο διακεκριμένος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας κ. Παναγιώτης Φάκλαρης που κατάγεται από τον ιστορικό οικισμό και ο οποίος είχε υποβάλει την σχετική αίτηση για την ένταξη του δέντρου στο εν λόγω Δίκτυο μέσω εκτενούς ερευνητικής τεκμηρίωσης. Ο κ. Φάκλαρης μεταξύ άλλων τόνισε ότι «η συγκεκριμένη εκδήλωση συνδέει την ιστορία με το φυσικό περιβάλλον και ο έξοχος αυτός πλάτανος αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα δέντρου μάρτυρα του συνόλου των σημαντικών γεγονότων της Επανάστασης που έλαβαν χώρα στα Βέρβενα. Χιλιάδες ήταν οι αγωνιστές που πέρασαν κάτω από αυτό το υπεραιωνόβιο δέντρο συνοδευόμενοι από τους καπεταναίους και του οπλαρχηγούς τους κατευθυνόμενοι στο γενικό στρατόπεδο των Βερβένων που έφτασε να αριθμεί τους 9.000 άντρες Η επιβίωση του μέσα στους αιώνες σε συνδυασμό με την βρύση και το δρόμο δημιουργούν ένα σαφές και εύληπτο σύνολο, ένα ιστορικό τοπίο. Η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος των ιστορικών γεγονότων είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Τα ιστορικά γεγονότα δεν μπορούν να αποσυνδεθούν από το φυσικό περιβάλλον στο οποίο διαδραματίστηκαν. Η θέση, η γεωγραφία δηλαδή του κάθε τόπου, γράφει και την ιστορία του. Το φυσικό περιβάλλον δεν είναι το φόντο της ιστορίας, αλλά είναι καθοριστικός παράγοντας των γεγονότων. Τα Βέρβενα αποτέλεσαν το θέατρο πολλών ιστορικών γεγονότων της Επανάστασης, ακριβώς λόγω της θέσης τους σε σχέση με την Τριπολιτσά. Οι ορεινοί όγκοι, τα υψώματα και τα περάσματα, οι πηγές και η βλάστηση διαμόρφωσαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και επηρέασαν την έκβασή τους. Η αλλοίωση αυτού του τοπίου θα δυσχέραινε την κατανόηση των ιστορικών συνθηκών και θα σήμαινε απώλεια της χωρικής και ιστορικής μνήμης». Κλείνοντας την ομιλία του επισήμανε ότι «οι άνθρωποι είμαστε εφήμεροι, το πέρασμά μας είναι σύντομο, δέντρα σαν αυτόν τον πλάτανο βλέπουν να περνούν οι εφήμερες γενιές των ανθρώπων με τους αγώνες και τα οράματα τους. Οι άνθρωποι φεύγουν, δέντρα όπως αυτός ο πλάτανος μένουν και διατηρούν την συλλογική μας μνήμη σαν γέφυρες ανάμεσα στο ’21 και σε εμάς τους σημερινούς περαστικούς από τα Βέρβενα».
Ακολούθως, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της καλαίσθητης μαρμάρινης στήλης, στην οποία έχει εντοιχιστεί το σήμα του Δικτύου, από τον Δήμαρχο Βόρειας Κυνουρίας κ. Γεώργιο Καμπύλη, τον καθηγητή αρχαιολογίας κ. Παναγιώτη Φάκλαρη, τον αντιδήμαρχο κ. Βασίλειο Γαλάνη και τον πρόεδρο της κοινότητας Βερβένων κ. Παναγιώτη Λόντο. Αξίζει αν σημειωθεί ότι το επετειακό λογότυπο σήμανσης των μνημειακών δέντρων του Δικτύου στην Πελοπόννησο έχει φιλοτεχνηθεί από την ομογενή ζωγράφο Joanna Kordos και είναι εμπνευσμένο από την ηγετική μορφή της Ελληνικής Επανάστασης, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ενώ φέρει το σήμα της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».
Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή όταν δύο κάτοικοι του οικισμού απήγγειλαν το δημοτικό τραγούδι «Τι έχεις καημένε πλάτανε» κάτω από το μνημειακό δέντρο. Στην ιστορική εκδήλωση παρευρέθηκαν μεγάλο πλήθος κόσμου από τον οικισμό των Βερβένων αλλά και την ευρύτερη περιοχή, ενώ αξιοθαύμαστη παρουσία αποτέλεσε το πλήθος παιδιών που βρέθηκαν στην εκδήλωση και κάθισαν σε παραδοσιακές κουρελούδες, ενώ ιδιαίτερη ήταν η προσοχή που επέδειξαν στον ομιλούντα κ. Φάκλαρη. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον πιο γλυκό τρόπο, καθώς οι κάτοικοι του οικισμού είχαν ετοιμάσει παραδοσιακά γλυκίσματα για τους παρευρισκόμενους, ενώ ευχή όλων ήταν ο πλάτανος να αποτελέσει νέο ιστορικό τόπο πολιτιστικών εκδηλώσεων του οικισμού. Επιπλέον, σε μια κίνηση ιδιαίτερου συμβολισμού έγινε περίδεση του δέντρου από τον κ. Φάκλαρη, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο η ενέργεια αυτή είναι πανάρχαια και προσδίδει ιερότητα και σεβασμό προς τα αιωνόβια δέντρα.
Σύντομα θα κατατεθεί αίτηση στο Υπουργείο Πολιτισμού με στόχο το Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης, που απαριθμεί 71 μνημειακά δέντρα σε όλη την Πελοπόννησο, να εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας ως «Καλή Πρακτική για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» σύμφωνα με την σχετική Σύμβαση της UNESCO. Τέλος, σχεδιάζεται να εκδοθεί λεύκωμα που θα περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό των εν λόγω μνημειακών δέντρων και των εκδηλώσεων σήμανσής τους καθώς και των σημαντικών ιστοριών της Ελληνικής Επανάστασης με τις οποίες σχετίζονται, ενώ παράλληλα μελετάται να δημιουργηθεί ειδικό ντοκιμαντέρ προβολής τους ώστε να αποτελέσουν πόλο διεθνούς έλξης.
Πηγή: ypaithros.gr | Συντάκτης: ypaithros.gr
