Στην τέταρτη μέρα παραλαβής οινοστάφυλων βρίσκεται το οινοποιείο του ΕΟΣ Σάμου και η κατάσταση στα αμπέλια του νησιού είναι αποκαρδιωτική. Ο λόγος είναι οι συνεχείς επιθέσεις των αγριογούρουνων, που φέτος έχουν ενταθεί ακόμα περισσότερο σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Γι’ αυτό τον λόγο, ο Συνεταιρισμός απέστειλε την παρακάτω επιστολή με κοινοποίηση μέχρι και στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, προτείνοντας, μεταξύ άλλων, να έρθουν κυνηγοί εκτός Σάμου, για να συνδράμουν στη μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων. Την επιστολή υπογράφει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, Ιωάννης Ν. Σκούτας:
«Ο αμπελουργικός κόσμος της Σάμου και ο Συνεταιρισμός, εισέρχονται σταδιακά σε μία ακόμη περίοδο τρυγητού υπό το φόβο της επανάληψης των περσινών καταστροφών από αγριόχοιρους στους αμπελώνες (ίσως και σε μεγαλύτερη έκταση) συμπεριλαμβανομένων καρπών, φυτικού κεφαλαίου και υποδομών. Ήδη, οι πρώτες επιδρομές των ζώων έχουν ξεκινήσει, τόσο σε πεδινές περιοχές (Μυτιληνιοί, Μεσόκαμπος, Βλαμαρή, Κοκκάρι, Άγιος Κωνσταντίνος), όσο και σε όψιμες ορεινές περιοχές (ορεινά Βουρλιωτών, Πανδρόσου, Πύργου κ.α.) προκαλώντας απόγνωση στους παραγωγούς.
Κατά τα προηγούμενα χρόνια, ο Συνεταιρισμός πρότεινε λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Έγιναν ενέργειες και λήφθηκαν κάποια μέτρα από την πολιτεία, τα οποία όμως, δεν απέδωσαν.
Συγκεκριμένα:
- Από το 2019 και πρωτύτερα, ο Συνεταιρισμός παρουσιάζει σε διάφορες επαφές του το αναδυόμενο πρόβλημα.
- Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Ε.Ο.Σ Σάμου συμμετείχε σε συνάντηση φορέων, μαζί με Περιφέρεια και Δήμους, κατά την οποία συντάχθηκαν επιστολές προς τα συναρμόδια υπουργεία και τους εμπλεκόμενους φορείς.
- Κατά τον τρυγητό του περασμένου έτους (Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2024) έγινε από το Συνεταιρισμό η πρώτη καταγραφή ζημιών από αγριόχοιρους σε σαμιακά αμπέλια. Από την καταγραφή διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν ζημιώδεις εισβολές σε πάνω από χίλια αμπελοτεμάχια. Η απώλεια παραγωγής εξ αυτού, εκτιμήθηκε σε 400 τόνους σταφυλιών και άνω. Εξίσου σημαντική υπήρξε και η καταστροφή σε υποδομές. Καταστράφηκαν κυρίως, πεζούλες ξερολιθιάς οι οποίες είναι εξαιρετικά δύσκολο και δαπανηρό να αποκατασταθούν.
- Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2024 έγινε, με παρέμβαση του βουλευτή Σάμου κ. Στεφανάδη, επίσκεψη του Συνεταιρισμού στον τότε υπουργό περιβάλλοντος και ενέργειας κ. Σκυλακάκη. Κατά την συνάντηση, στην οποία παραβρέθηκε και ο βουλευτής, έγινε παράθεση των έως τότε στοιχείων. Αποφασίστηκε άμεσα, μεταξύ άλλων, η ανάθεση μελέτης με δαπάνη του υπουργείου προκειμένου να ληφθούν περαιτέρω μέτρα. Η μελέτη, ανατέθηκε από τον ΟΦΥΠΕΚΑ στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και παραδόθηκε μετά από τέσσερις περίπου μήνες (τον Ιανουάριο 2025).
- Αρχές του 2025, με σχετική απόφαση, απελευθερώθηκε το κυνήγι αγριόχοιρου καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, μέσω δηλωμένων ομάδων κυνηγών. Παρά το γεγονός ότι συγκροτήθηκαν αρκετές ομάδες, η δραστηριότητα τους ήταν μικρή και τα αποτελέσματα απ’ ότι φαίνεται, μηδαμινά.
- Μάρτιο προς Απρίλιο του 2025, σε επικοινωνία με την Διεύθυνση Δασών του Υπουργείου πληροφορηθήκαμε την ανάθεση νέας μελέτης για την εκτίμηση της κατάστασης του πληθυσμού αγριόχοιρου στο νησί, η οποία φαίνεται να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη.
- Τον Απρίλιο του ίδιου έτους έγινε επικοινωνία και παρέμβαση μέσω του προέδρου της ΠΟΓΕΔΥ κ. Ν. Κακαβά, τόσο προς τους τοπικούς φορείς, όσο και προς το υπουργείο.
- Την ίδια περίοδο, μετά από παρέμβαση του βουλευτή Σάμου, κλείστηκε ραντεβού του Συνεταιρισμού με τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος κ. Σταθόπουλο, κατά την οποία επισημάνθηκε η αναποτελεσματικότητα των μέτρων που έχουν ληφθεί, ο ορατός κίνδυνος μεγέθυνσης του προβλήματος και η αναγκαιότητα άμεσης λήψης δραστικότερων μέτρων.
- Τον μήνα που πέρασε (Ιούλιος 2025) έγινε εκ νέου αποστολή εγγράφου προς τον Γενικό Γραμματέα – με κοινοποίηση σε βουλευτή και τοπικούς φορείς της αυτοδιοίκησης – με το οποίο ο Συνεταιρισμός αιτήθηκε μεταξύ άλλων, την αποδοχή πρότασης της Διεύθυνσης Δασών Σάμου (από το Υ.Π.ΕΝ.), περί ένταξης του νησιού στη νέα απόφαση για τις ρυθμίσεις θήρας, με επέκταση της θήρας αγριόχοιρων καθ’ όλο το έτος, όχι μόνο από ομάδες, αλλά και από μεμονωμένους κυνηγούς. Σε συνέχεια της επιστολής, υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του Συνεταιρισμού με τον Γενικό Γραμματέα Δασών και συνάντηση του κ. βουλευτή με τον Υφυπουργό του συναρμόδιου Υπουργείου, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Ανδριανό.
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι ο Σαμιακός Αμπελώνας έχει αναγνωριστεί και πρόκειται καταχωρηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού στον Εθνικό Κατάλογο Μνημείων Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της πατρίδας μας. Παράλληλα, έχει στοιχειοθετηθεί η διαδικασία κατάθεσης ανάλογης πρότασης προς την UNESCO μαζί με τις ιστορικές αμπελουργικές ζώνες της Σικελίας και του Χερέθ της νότιας Ισπανίας. Επομένως, η καταστροφή αιωνόβιων πρέμνων και πέτρινων αναβαθμίδων αποτελεί ταυτόχρονα και καταστροφή πολύτιμων στοιχείων της εθνικής και της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, της ιστορίας της πατρίδας μας και της αμπελουργικής παράδοσης.
Πέραν των ανωτέρω η «ηρωική αμπελουργία» στη Σάμο, με πάνω από δυόμιση χιλιάδες χρόνια ιστορία, βρίσκεται τις τελευταίες δεκαετίες σε φάση σταδιακής συρρίκνωσης. Η καλλιέργεια, πιεσμένη από παράγοντες όπως η γήρανση του πληθυσμού, η έλλειψη εργατικών χεριών, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η αδυναμία εκμηχάνισης, η αύξηση του κόστους παραγωγής, η κλιματική αλλαγή κ.α., πλησιάζει επικίνδυνα το σημείο, πέραν του οποίου, θα καθίσταται μη βιώσιμη. Μιας κατάστασης την οποία οφείλουμε και αγωνιζόμαστε να αποτρέψουμε.
Σε αυτό το εύθραυστο περιβάλλον, οι σοβαρές ζημίες από τα αγριογούρουνα έρχονται να ασκήσουν επιπλέον αρνητική πίεση και να σπρώξουν ακόμη περισσότερους αμπελουργούς εκτός της παραγωγής, οδηγώντας ολοένα και περισσότερες αγροτικές γαίες σε ερήμωση.
Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα αλλά και για πλείστους ακόμη σημαντικούς λόγους (όπως η διατήρηση της παραγωγικής βάσης και του πληθυσμού σε ένα ακριτικό νησί του Αιγαίου), καλούμε την Κυβέρνηση, μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αλλά και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να προχωρήσει σε επιπρόσθετα επείγοντα μέτρα με στόχο την αποτροπή της επικείμενης καταστροφής.
Συγκεκριμένα προτείνονται:
- Η άμεση επέκταση της θήρας του αγριόχοιρου καθόλη τη διάρκεια του κυνηγετικού έτους, όχι μόνο από ομάδες, αλλά και από μεμονωμένους κυνηγούς. Η συγκρότηση ομάδων θήρας αγριόχοιρων αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολη και αναποτελεσματική.
- Η επικήρυξη των θηλυκών ατόμων του πληθυσμού αγριόχοιρων.
- Η στήριξη κυνηγών εκτός Σάμου, που επιθυμούν, να μεταβούν στο νησί για να συνδράμουν στις προσπάθειες εξάλειψης του κινδύνου.
- Η ένταξη των καταστροφών από αγριογούρουνα στο φυτικό κεφάλαιο, στις αποζημιούμενες από τον ΕΛΓΑ αιτίες, τουλάχιστον κατά το χρονικό διάστημα έκρηξης του προβλήματος και σε νησιωτικά οικοσυστήματα όπου δεν υπάρχει τρόπος εκτόνωσης του υπερπληθυσμού. Εναλλακτικά, η εξεύρεση τρόπου αποζημίωσης μέσω πόρων του ΥΠΑΑΤ προκειμένου να αντέξει ο Σαμιώτης αμπελουργός.
Ο Ενιαίος Οινοποιητικός Αγροτικός Συνεταιρισμός της Σάμου είναι διατεθειμένος να συζητήσει και να υποβοηθήσει και οποιαδήποτε άλλη θετική πρόταση, από όπου και αν προέλθει.
Οι όποιες ενέργειες όμως, πρέπει να γίνουν άμεσα.
Περιθώρια εφησυχασμού δεν υπάρχουν.»
Πηγή: ypaithros.gr | Συντάκτης: Αλεξανδρής Πέτρος
