Παρά την επιβράδυνση της διεθνούς οικονομίας και την αύξηση της γεωπολιτικής αβεβαιότητας με την ένταση στη Μέση Ανατολή, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στην τριμηνιαία έκθεση του, υποβαθμίζει οριακά μόνο την πρόβλεψη του για την ανάπτυξη φέτος.
Συγκεκριμένα, το Γραφείο Προϋπολογισμού προβλέπει ότι το 2025 θα κλείσει με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% (έναντι 2,3% ως προηγούμενη πρόβλεψη, με την ανάπτυξη να βασίζεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση και τις εξαγωγές. Ωστόσο, η ίδια η έκθεση τονίζει πως η διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας εξαρτάται από τρεις βασικές προϋποθέσεις: τη σταθερότητα του εξωτερικού περιβάλλοντος, την απρόσκοπτη υλοποίηση των επενδύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και την επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό.
Στο πεδίο των δημόσιων οικονομικών, η εικόνα είναι πιο σταθερή. Η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων και η αποκλιμάκωση του χρέους αποτελούν θεμέλια πάνω στα οποία μπορεί να στηριχθεί η ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και η προσέλκυση κεφαλαίων. Η έκθεση συνδέει τη συνέχιση των θετικών αξιολογήσεων από τους οίκους πιστοληπτικής ικανότητας με την ανάγκη για συνέπεια στη δημοσιονομική πολιτική.
Ωστόσο, οι εξωτερικοί κίνδυνοι δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, που φέρει χαρακτηριστικά μονομερούς προστατευτισμού, αναμένεται να πλήξει την οικονομική δραστηριότητα σε ΕΕ και Ελλάδα, κυρίως μέσω της υποχώρησης των εξαγωγών. Παράλληλα, η νέα ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή δημιουργεί προϋποθέσεις για νέες πληθωριστικές πιέσεις και αναστάτωση στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Έκθεση επισημαίνει την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις στους πιο ευάλωτους εξαγωγικούς κλάδους, στήριξη των επιχειρήσεων που επεκτείνονται σε νέες αγορές και ενεργοποίηση εργαλείων όπως η Export Credit Greece, ώστε η ελληνική οικονομία να ενισχύσει την εξωστρέφειά της και να αντέξει σε ένα ενδεχομένως δυσμενέστερο παγκόσμιο περιβάλλον.
Ρυθμός ανάπτυξης και πληθωρισμός
Το ΑΕΠ κατέγραψε αύξηση 2,2% το πρώτο τρίμηνο του 2025 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η επίδοση αυτή ξεπερνά την αντίστοιχη μέση της Ευρωζώνης (1,5%) και βασίζεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση (+1,9%), στη δημόσια κατανάλωση (+0,7%) και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (+2,2%).
Από την άλλη πλευρά, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου υποχώρησαν κατά 3,2%, ενώ και οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,4%, επιβαρύνοντας το εμπορικό ισοζύγιο. Η πρόβλεψη για την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ το 2025 αναθεωρείται ελαφρώς προς τα κάτω στο 2,2%, από 2,3% που ήταν στην έκθεση Μαρτίου.
Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να επιμένει. Τον Μάιο διαμορφώθηκε στο 3,3%, δηλαδή πάνω τόσο από το 2,4% του αντίστοιχου περσινού μήνα όσο και από το 2,6% του Απριλίου. Οι κυριότερες πιέσεις προέρχονται από τις υπηρεσίες (στέγαση κ.λπ.) και τα τρόφιμα, ενώ η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη για εντατικοποίηση των μέτρων κατά των πρακτικών ολιγοπωλιακής τιμολόγησης.
Σε επίπεδο δημοσιονομικής διαχείρισης, η εικόνα είναι θετική. Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2024 διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα 3,18 δισ. ευρώ (1,3% του ΑΕΠ), ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε 11,4 δισ. ευρώ (4,8% του ΑΕΠ).
Για το τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου 2025, το ενοποιημένο πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε τα 4,93 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,57 δισ. σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Στο ίδιο διάστημα, ο Κρατικός Προϋπολογισμός κατέγραψε πλεόνασμα 5,15 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,86 δισ. ευρώ.
Τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν σημαντικά, κυρίως λόγω:
Φόρου εισοδήματος: +1,35 δισ. ευρώ
ΦΠΑ: +708 εκατ. ευρώ
Στο σκέλος των δαπανών καταγράφεται μείωση κατά 1,58 δισ. ευρώ, η οποία αποδίδεται στη χαμηλότερη εκτέλεση του ΠΔΕ και του ΤΑΑ, αλλά και στη μείωση των τόκων και των πρωτογενών δαπανών.
Η επενδυτική βαθμίδα, οι τράπεζες και τα εμπόδια
Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τη Standard & Poor’s στην επενδυτική βαθμίδα συνοδεύτηκε από αύξηση της ευρωπαϊκής συμμετοχής στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, εξέλιξη που θεωρείται ενισχυτική για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων και τη διασυνοριακή συνεργασία στο μέλλον.
Η Έκθεση δεν παραλείπει να καταγράψει τα σύννεφα στον ορίζοντα: οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης αξιολογούνται ως πιθανός ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη και την ανάκαμψη του κεφαλαιακού αποθέματος της οικονομίας.
Την ίδια ώρα, οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ επανέρχονται ως απειλή, τόσο για την ΕΕ όσο και ειδικά για την Ελλάδα. Σύμφωνα με μελέτη της Κομισιόν (Μάιος 2025), η επιβολή μονομερών δασμών από τις ΗΠΑ μπορεί να μειώσει το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,2% ετησίως την περίοδο 2025–2027, ενώ σε περίπτωση συμμετρικών αντιμέτρων, η επίπτωση θα φτάσει έως 0,4%. Παράλληλα, η χειροτέρευση των όρων εμπορίου και η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος στην ΕΕ αποτελούν επιπλέον κινδύνους.
Η ελληνική εμπειρική ανάλυση του Γραφείου για την περίοδο 2018 – 2021 δείχνει ότι οι δασμοί είχαν περιορισμένες συνολικές επιπτώσεις στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, με αρνητική επίδραση σε κλάδους όπως:
Παρασκευασμένα λαχανικά και φρούτα (εκτός ελιών)
Τσιμέντα
Ορυκτά καύσιμα
Τεχνουργήματα από χάλυβα
Αντίθετα, θετικές επιπτώσεις καταγράφονται σε κλάδους όπως:
Αργίλιο (+37%)
Μηχανήματα
Υλικά οικοδομής
Η έκθεση καταλήγει με προτάσεις πολιτικής για ενίσχυση των εξαγωγών, όπως στήριξη ρευστότητας, φορολογικά κίνητρα και ενεργότερη παρέμβαση της Export Credit Greece.
To άρθρο Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής: Ανάπτυξη 2,2% το 2025 – Κίνδυνοι από τον πόλεμο και τους δασμούς δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
