Είναι η πρώτη, μιας σειράς εκδηλώσεων που θα γίνουν και στις τρεις Περιφερειακές Ενότητες της Δυτικής Ελλάδας, οι οποίες έχουν ως στόχο να μας φέρουν όλους λίγο πιο κοντά στο ΕΣΠΑ που ολοκληρώνεται σε λίγους μήνες, στο τέλος αυτού του χρόνου.
Είναι, αν θέλετε, η οφειλόμενη λογοδοσία για τη διαχείριση ενός προγράμματος που στην ουσία υπήρξε ένα από τα πιο βασικά – αν όχι το πιο βασικό – χρηματοδοτικό εργαλείο της Περιφέρειας τα προηγούμενα χρόνια για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.
Για μένα, όμως, η σημερινή εκδήλωση είναι κάτι ακόμα παραπάνω.
Είναι μία πρωτοβουλία για να καταλάβουμε, όλοι,την μεγάλη αξία που έχουν για τον τόπο μας, ακόμα και για την ίδια μας την καθημερινότητα, τα χρήματα που διατίθενται από την Ευρώπη αλλά και από εθνικούς πόρους. Και να εντοπίσουμε όλα τα δυνατά και αδύνατα σημεία, στην διαρκή προσπάθεια να γινόμαστε όλο και καλύτεροι, να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να βελτιώνουμε την απόδοσή μας, προς όφελος του τόπου που υπηρετούμε.
Για να το πω πολύ απλά, όπως το αισθάνομαι και όπως τελικά, νομίζω ότι είναι:
Τι είναι το ΕΣΠΑ;
Είναι χρήματα των πολιτών.
Οι πολίτες τα δίνουν στα κράτη, που με τη σειρά τους συνεισφέρουν στον ενιαίο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου αυτά τα χρήματα να επιστρέψουν και να αξιοποιηθούν προς όφελος των πολιτών, με στόχο την μέγιστη δυνατή ισόρροπη ανάπτυξη όλων των κρατών και όλων των Περιφερειών.
Δυστυχώς, στο παρελθόν, από αφέλεια και ανωριμότητα, στην Ελλάδα αντιμετωπίσαμε αυτά τα χρήματα σαν να ήταν «ξένα» και εν πολλοίς, τα σπαταλήσαμε χωρίς νόημα και ουσία, κυρίως χωρίς στρατηγική. Το αποτέλεσμα ήταν να μην πετύχουμε την απαιτούμενη προσέγγιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο έγκαιρα και να μην οικοδομήσουμε ένα σύγχρονο, παραγωγικό και ανθεκτικό κράτος τη στιγμή που έπρεπε. Αυτό το ζήσαμε και εδώ, στη Δυτική Ελλάδα, πληρώνοντας το σκληρό αντίτιμο μίας χρόνιας υπανάπτυξης και μίας απόκλισης – αντί για σύγκλισης – με την Ευρώπη.
Αφήνω όμως το παρελθόν.
Πρώτον γιατί ότι έγινε, έγινε. Και δεν αλλάζει.
Και δεύτερον γιατί, ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια έχουμε κατακτήσει την απαιτούμενη ωριμότητα και αντιμετωπίζουμε τα χρήματα του ΕΣΠΑ με τον σεβασμό που τους πρέπει και για τους λόγους που πρέπει.
Έρχομαι λοιπόν στο δικό μας ΕΣΠΑ, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2014-2020, που παραλάβαμε ως νέα Περιφερειακή Αρχή στα τέλη του 2019 και κληθήκαμε να φέρουμε εις πέρας.
Όπως εύκολα αντιλαμβάνεστε, ακόμα και από το όνομά του (2014-2020), παραλάβαμε ένα πρόγραμμα που ήταν σε μεγάλο βαθμό δομημένο. Ταυτόχρονα όμως και ένα πρόγραμμα με κενά και προβλήματα, αλλά και μικρό βαθμό υλοποίησης.
Θα μου επιτρέψετε, για του λόγου το αληθές, να αναφέρω μόνο κάποια ενδεικτικά στοιχεία:
Τον Ιούλιο του 2019 οι δαπάνες του Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτικής Ελλάδας ήσαν στο 20%. Τώρα που μιλάμε, αγγίζουν το 90%
Τα συμβασιοποιημένα έργα του ΕΣΠΑ τον Ιούλιο του 2019 ήσαν 285. Ξέρετε πόσα είναι σήμερα; 7.498
Από αυτά και μόνο, αποδεικνύεται ότι στην 4ετία που πέρασε, δουλέψαμε πολύ.
Και δουλέψαμε, όχι μόνο για να φέρουμε σε πέρας το πρόγραμμα, αλλά και για να παρέμβουμε ουσιαστικά. Να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις και τις ανάγκες που ανέκυψαν, χωρίς να αφήσουμε τίποτα πίσω μας.
Μου είναι πολύ δύσκολο να πω ότι τα καταφέραμε όλα.
Μπορώ, όμως, με το χέρι στην καρδιά να πω ότι παλέψαμε για όλα.
Και καταφέραμε πολλά.
Μάλλον περισσότερα και από αυτά που πολλοί πίστευαν.
Και τα καταφέραμε, γιατί δεν ήμασταν μόνοι.
Οφείλω να το πω και αυτό.
Και οφείλω να εκφράσω ένα μεγάλο και από καρδιάς ευχαριστώ για τη συνεργασία, τη βοήθεια και την υποστήριξη σε όλους.
Στους Δήμους και το σύνολο των φορέων με τους οποίους συνεργαστήκαμε.
Και βέβαια, στα στελέχη της Διαχειριστικής μας Αρχής για την μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλλαν και μάλιστα, σε πολύ δύσκολες εποχές, όπου τόσες κρίσεις και κυρίως η πανδημία, έφερε πολλές ανατροπές, θέτοντας σε κίνδυνο τον προγραμματισμό και τους στόχους.
Κι όμως…
Μέσα από όλες αυτές τις δυσκολίες, μέσα από όλες αυτές τις ανατροπές, πιστεύω ότι βγήκαμε πιο ώριμοι, πιο σοφοί. Ίσως και πιο καλοί.
Καταλάβαμε όλοι ότι το ΕΣΠΑ δεν πρέπει να είναι ένα ακίνητο «τοτέμ», αλλά ένα «εργαλείο» που θα προσαρμόζεται στους καιρούς και θα απαντάει στις ανάγκες της κοινωνίας.
Και το κάναμε.
Όταν με αμεσότητα στρέψαμε πόρους συνολικού ύψους 50 εκ. για την ενίσχυση των επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον κορωνοϊό και διασώσαμε χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Αλλά και δώσαμε άλλα 20 εκ. ευρώ για να ενισχύσουμε το σύστημα υγείας την εποχή της πιο μεγάλης ανάγκης.
Δεν μείναμε «ακίνητοι» λοιπόν.
Και κυρίως δεν κρυφτήκαμε.
Αν είναι κάτι για το οποίο αισθάνομαι πραγματικά περήφανος είναι ακριβώς αυτό.
Δεν κρυφτήκαμε σε κανένα πρόβλημα.
Βγήκαμε μπροστά και προσπαθήσαμε να δώσουμε λύσεις.
ΕΣΠΑ… κι έγινε, λοιπόν.
Και πραγματικά έγινε, αλλά δεν έγινε εύκολα. Δεν έγινε απλά.
Τώρα όμως που σιγά – σιγά οδεύουμε προς την ολοκλήρωση του Προγράμματος και βλέπω γύρω μου αυτά που έγιναν, αισθάνομαι πραγματικά περήφανος.
Εδώ στην Αιτωλοακαρνανία, έναν τόπο που για πολλά χρόνια υστερούσε και δεν μπορούσε να αναδείξει τη δυναμική του, έγιναν πολλά.
Νομίζω ότι πλέον αρχίζουν να τα βλέπουν όλοι.
Ο υπερδιπλασιασμός πόρων για το πρόγραμμα της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του Αγρινίου έδωσε τη δυνατότητα στον Δήμο να εκτελέσει πολλά και σημαντικά έργα, πολλά εκ των οποίων ήδη φαίνονται, όπως είναι για παράδειγμα η ανάπλαση του Παπαστράτειου Δημοτικού Πάρκου με ποσό που ξεπερνάει τα 11 εκ. ευρώ και η αναγέννηση του δημοτικού περιπτέρου με προϋπολογισμό 3,6 εκ. ευρώ.
Η μελέτη για την επισκευή και τον εκσυγχρονισμό των παλαιών καπναποθηκών Παπαπέτρου για την οποία δαπανήσαμε 5 εκ. ευρώ και θα είναι ένα από τα πιο εμβληματικά έργα που θα κατασκευαστούν στο Αγρίνιο, αλλά και συνολικά στη Δυτική Ελλάδα, στην αμέσως επόμενη προγραμματική περίοδο.
Η ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών και δημόσιων κτιρίων όπως το Δημαρχείο, το Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας. Και πολλά άλλα…
Αλλά και ευρύτερα στην Αιτωλοακαρνανία:
Η επιτάχυνση και ολοκλήρωση όλων των έργων της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης Μεσολογγίου – Αιτωλικού.
Η αποκατάσταση των Αρχαίων Θεάτρων της Αιτωλοακαρνανίας όπως το Αρχαίο Θέατρο Στράτου, συνολικής Δημόσιας Δαπάνης 3,2 εκ. ευρώ.
Η μετατροπή του «Ξενοκράτειου» στο Μεσολόγγι σε έναν σύγχρονο μουσειακό χώρο.
Και πάλι όμως, το ΕΣΠΑ δεν είναι μόνο έργα, αναπλάσεις, αποκαταστάσεις.
Τι άλλο είναι;
Είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και το δικαίωμά του σε μία καλύτερη, πιο ασφαλή και πιο ποιοτική ζωή.
Μέσα από το ΕΣΠΑ, εδώ στην Αιτωλοακαρνανία, χρηματοδοτήθηκε η ίδρυση και λειτουργία 18 δομών για την ενεργητική ένταξη και την προώθηση ίσων ευκαιριών για όλους τους συμπολίτες μας. Μεταξύ αυτών, οι δομές των κοινωνικών παντοπωλείων, των υπνωτηρίων, της υποστηριζόμενης εκπαίδευσης, της ψυχικής υγείας και πολλές άλλες, όπως και οι παρεμβάσεις που έγιναν στο εργαστήριο «Παναγία Ελεούσα», αλλά και οι 5 μονάδες ΤΟΜΥ που ιδρύθηκαν και λειτουργούν, αποδεικνύοντας την σημασία τους κατά την πιο επείγουσα φάση της πανδημίας.
Και βέβαια, το ΕΣΠΑ είναι και παραγωγική δύναμη.
Η συνδρομή που χρειάζονται οι άνθρωποι αυτού του τόπου για να μπορούν να δημιουργήσουν και να χτίσουν το μέλλον τους εδώ, στον δικό τους τόπο.
Εδώ δεν χρειάζεται να πω πολλά.
Μόνο ένα νούμερο.
2.257 επενδύσεις στην Αιτωλοακαρνανία χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΣΠΑ 2014-2020.
Η Αιτωλοακαρνανία αρχίζει να ξαναβρίσκει την παραγωγική της δύναμη.
Αρχίζει να ξαναβρίσκει την ομορφιά της.
Αρχίζει να ξαναβρίσκει όλα εκείνα τα στοιχεία που από ουραγό μπορούν να την κάνουν πρωταγωνίστρια.
Το ΕΣΠΑ που σε λίγο καιρό ολοκληρώνεται, της έδωσε τη δυνατότητα να το πετύχει.
Και σε εμάς, στην Περιφέρεια, μας δίνει τη δυνατότητα να σχεδιάζουμε πλέον μία νέα εποχή έργων και δράσεων που θα φέρουν τον τόπο μας ακόμα πιο μπροστά, ακόμα πιο κοντά στο μέλλον που δικαιούται.
Και ένα μόνο παράδειγμα είναι το μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο που σχεδιάζεται για να απαλλάξει τους αγρότες μας και πολλούς άλλους φορείς από το δυσβάστακτο ενεργειακό κόστος.
Φίλες και φίλοι,
Αν με ρωτήσετε να σας πω τι είναι το ΕΣΠΑ με μία και μόνο λέξη θα σας πω: Δύναμη!
Είναι το πιο μεγάλο και το πιο «σταθερό» πορτοφόλι που έχει η Περιφέρεια.
Δεν είναι το μόνο.
Τουλάχιστον εμείς, έχουμε αποδείξει ότι ξέρουμε να διεκδικούμε και να κερδίζουμε πόρους προς όφελος του τόπου μας και από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το Ταμείο Ανάκαμψης, το πρόγραμμα «Α. Τρίτσης» ή ακόμα και άλλα διακρατικά προγράμματα.
Ωστόσο, το ΕΣΠΑ παραμένει το πιο ισχυρό και σίγουρο χρηματοδοτικό εργαλείο που μας επιτρέπει να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε έργα και δράσεις.
Το πρόγραμμα που σε λίγο καιρό θα έχει ολοκληρωθεί υπήρξε για όλους μας ένα ζωντανό εργαστήριο και η έμπρακτη απόδειξη της σημασίας μιας δυναμικής και ανοικτής αυτοδιοίκησης.
Έδειξε την αξία του ορθού σχεδιασμού, αλλά και την ευελιξία που πρέπει να υπάρχει όταν προκύπτουν έκτακτες ανάγκες. Και ανέδειξε, σε όλες τις περιπτώσεις, τη δύναμη που έχει η συνεργασία όλων μας.
Θα επαναλάβω για άλλη μία φορά τις ευχαριστίες μου και την ικανοποίησή μου για το αποτέλεσμα.
ΕΣΠΑ… κι έγινε, λοιπόν.
Επειδή όλοι μαζί το θελήσαμε!
Και όλοι μαζί το κάναμε!
Σας ευχαριστώ πολύ.
