Η χρόνια έλλειψη εργατικού δυναμικού, που εντάθηκε μετά το Brexit και την πανδημία COVID-19, απειλεί να κλονίσει την επισιτιστική ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με νέα έρευνα της Arla, της μεγαλύτερης γαλακτοκομικής συνεταιριστικής επιχείρησης της χώρας και ιδιοκτήτριας των γνωστών εμπορικών σημάτων Lurpak και Cravendale.
Η έκθεση βασίζεται στην πέμπτη ετήσια έρευνα που πραγματοποίησε η Arla, σε δείγμα 1.900 Βρετανών γαλακτοπαραγωγών-μελών της, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των παραγωγών γάλακτος στη χώρα. Τα αποτελέσματα σκιαγραφούν μια ιδιαίτερα ανησυχητική εικόνα: Πέντε στους έξι παραγωγούς που επιχείρησαν να προσλάβουν προσωπικό τους τελευταίους μήνες δηλώνουν ότι έλαβαν ελάχιστες ή και καθόλου αιτήσεις από υποψηφίους με τα απαραίτητα προσόντα.
Η κρίση στελέχωσης βαθαίνει
Η δυσκολία εξεύρεσης εργαζομένων με τις απαιτούμενες δεξιότητες και εμπειρία δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι η κατάσταση επιδεινώνεται χρόνο με τον χρόνο. Το 2021, το 79% των παραγωγών δήλωνε ότι αντιμετώπιζε αυτό το πρόβλημα· το ποσοστό αυτό αυξήθηκε φέτος στο 84%.
Οι παραγωγοί αποδίδουν την κρίση στελέχωσης κυρίως στο τέλος της ελεύθερης κυκλοφορίας εργαζομένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά το Brexit, γεγονός που περιόρισε δραστικά την πρόσβαση σε έμπειρο προσωπικό από το εξωτερικό. Παράλληλα, οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, η αύξηση του κόστους ζωής και η μεταβολή στις συνθήκες εργασίας έχουν καταστήσει τον κλάδο λιγότερο ελκυστικό για νεότερες γενιές και για όσους αναζητούν εργασία στον πρωτογενή τομέα.
Η εικόνα αυτή δεν περιορίζεται μόνο στη γαλακτοπαραγωγή. Παρόμοιες δυσκολίες αναφέρονται και σε άλλους κλάδους της βρετανικής γεωργίας, με ελλείψεις σε εργάτες γης, εποχικό προσωπικό και ειδικευμένους χειριστές εξοπλισμού.
Δυσκολία και στη διατήρηση προσωπικού
Σχεδόν οι μισοί (48,6%) από τους παραγωγούς που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν ότι είναι, πλέον, πιο δύσκολο να διατηρήσουν τους εργαζομένους τους σε σχέση με την περίοδο πριν από το Brexit και την πανδημία. Μόλις το 5% διαπιστώνει κάποια βελτίωση. Η αβεβαιότητα, οι σκληρές συνθήκες εργασίας και η έλλειψη επαρκών κινήτρων φαίνεται να οδηγούν πολλούς εργαζομένους στην εγκατάλειψη του κλάδου.
Η έλλειψη προσωπικού έχει ήδη απτές επιπτώσεις: Το 6% των ερωτηθέντων παραδέχθηκε ότι αναγκάστηκε να μειώσει την παραγωγή γάλακτος, ενώ το 13% δήλωσε ότι θα εγκαταλείψει εντελώς τη γαλακτοπαραγωγή μέσα στους επόμενους 12 μήνες αν δεν υπάρξει ουσιαστική βελτίωση στην προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού.
Συρρίκνωση του αριθμού παραγωγών
Η Arla καταγράφει τα τελευταία χρόνια σταθερή μείωση των μελών της, από 2.100 πριν από τρία χρόνια σε περίπου 1.800 σήμερα. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως σε συνταξιοδοτήσεις και στη συγχώνευση φαρμών, στο πλαίσιο μιας γενικότερης τάσης για δημιουργία μεγαλύτερων μονάδων, με αυξημένα κοπάδια.
Σύμφωνα με στοιχεία του Συμβουλίου Ανάπτυξης Γεωργίας και Οπωροκηπευτικών του Ηνωμένου Βασιλείου (AHDB), σχεδόν 200 Βρετανοί γαλακτοπαραγωγοί εγκατέλειψαν το επάγγελμα μεταξύ Απριλίου 2024 και Απριλίου 2025, μειώνοντας τον συνολικό αριθμό σε 7.040. Ο κλάδος προειδοποιεί εδώ και καιρό ότι η συνεχιζόμενη έξοδος παραγωγών μπορεί να υπονομεύσει την αυτάρκεια της χώρας σε νωπό γάλα, η οποία μέχρι σήμερα καλύπτει τις εγχώριες ανάγκες.
Οικονομικές και διατροφικές επιπτώσεις
«Βλέπουμε τον πραγματικό αντίκτυπο αυτών των ελλείψεων εργατικού δυναμικού στην κτηνοτροφία, είτε σε αυξημένα κόστη είτε σε μειωμένη παραγωγή γάλακτος», τονίζει ο Bas Padberg, διευθύνων σύμβουλος της Arla Foods UK. Και συμπληρώνει: «Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης θα φανεί στις τιμές και στη διαθεσιμότητα των προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ, επηρεάζοντας εκατομμύρια καταναλωτές που βασίζονται στα γαλακτοκομικά για τη διατροφή τους». Η αύξηση του κόστους παραγωγής, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις προσωπικού, μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω ανατιμήσεις στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ παράλληλα υπάρχει ο κίνδυνος ελλείψεων στην αγορά, ιδιαίτερα σε προϊόντα υψηλής ζήτησης.
Προσπάθειες προσέλκυσης νέου αίματος
Η Arla, όπως και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, επενδύει σε προγράμματα μαθητείας και πρακτικής άσκησης, προσπαθώντας να προσελκύσει νέους εργαζομένους και να καλύψει το κενό που αφήνει η αποχώρηση έμπειρου προσωπικού.
Η εταιρεία χαιρετίζει το γεγονός ότι η κυβέρνηση αναγνωρίζει τις δυσκολίες στελέχωσης και εντάσσει την προσέλκυση ταλέντων στη νέα στρατηγική για τα τρόφιμα. Ωστόσο, ο κ. Padberg επισημαίνει ότι χρειάζονται «πρακτικά βήματα», μέσα από συνεργασία του κλάδου, της εκπαίδευσης και της πολιτείας, προκειμένου να δημιουργηθούν συνθήκες που θα φέρουν περισσότερους –ιδίως νέους– στο επάγγελμα.
Γήρανση του εργατικού δυναμικού
Η γαλακτοπαραγωγή, όπως και γενικότερα ο βρετανικός πρωτογενής τομέας, έχει ιδιαίτερα γερασμένο ανθρώπινο δυναμικό: Το 47% των παραγωγών είναι 55 ετών και άνω. Η είσοδος νέων στο επάγγελμα είναι περιορισμένη και συχνά προϋποθέτει οικογενειακή παράδοση. Σχεδόν τα δύο τρίτα (66%) των αγροτικών φαρμών έχουν περάσει σε τουλάχιστον τέταρτη γενιά, ενώ μόλις το 3% των παραγωγών είναι πρώτης γενιάς.
Η εξάρτηση από την οικογενειακή διαδοχή, σε συνδυασμό με την έλλειψη κινήτρων για νεοεισερχόμενους, δημιουργεί κίνδυνο περαιτέρω συρρίκνωσης του κλάδου στο μέλλον.
Κρίσιμο σταυροδρόμι για τον κλάδο
Η έκθεση της Arla αναδεικνύει με σαφήνεια ότι η γαλακτοπαραγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Χωρίς άμεση και συντονισμένη δράση για την ενίσχυση της προσέλκυσης και διατήρησης εργαζομένων, οι επιπτώσεις ενδέχεται να γίνουν αισθητές όχι μόνο στους ίδιους τους παραγωγούς, αλλά και στους καταναλωτές και στην επισιτιστική ασφάλεια της χώρας.
Η πρόκληση είναι διπλή: Να διατηρηθεί η παραγωγική ικανότητα σε επίπεδα που θα εξασφαλίζουν την αυτάρκεια σε γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα και ταυτόχρονα να διαμορφωθεί ένα βιώσιμο εργασιακό περιβάλλον, που θα προσελκύει και θα κρατά το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό.
Πηγή: ypaithros.gr | Συντάκτης: Διαμαντόπουλος Χρήστος
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη του energy942.gr (φωτογραφίες από διαδίκτυο).
