Το διάστημα από το 1947 έως το 1965, παρά τα εμβόλιμα διαλείμματα με κάποια πολύ σημαντικά γυρίσματα σε Ισπανία και Γαλλία, ο Λουίς Μπουνιουέλ σκηνοθέτησε συνολικά είκοσι ταινίες στο Μεξικό, καθιστώντας τη χώρα της Βόρειας Αμερικής ως τον τόπο στον οποίο βρήκε –εκτός από «καταφύγιο» από το καθεστώς του φασίστα Φρανθίσκο Φράνκο, που επικρατούσε στη γενέτειρά του, Ισπανία– τον πιο παραγωγικό του εαυτό. Ίσως το αποκορύφωμα εκείνης της περιόδου (μαζί με το αδυσώπητα νεορεαλιστικό «Los Olvidados» του 1950) ήταν ο μεταφυσικά κλειστοφοβικός «Εξολοθρευτής Άγγελος» (πρωτ. τίτλος «El Angel Exterminador» / αγγλ. τίτλος «The Exterminating Angel», 1962), μια ταινία που αδιαμφισβήτητα φέρει την υπογραφή του μεγάλου σουρεαλιστή της έβδομης τέχνης και δύσκολα θα μπορούσε να έχει γυριστεί από οποιονδήποτε άλλο γνωστό σκηνοθέτη.
Παγιδευμένοι στη σουρεαλιστική «γυάλα»
Όμως ο Μπουνιουέλ δεν μένει εκεί. Βρίσκοντας πάτημα στην ανιαρή μάζωξη της «καλής» κοινωνίας, παγιδεύει αυτό το ομοιογενές σύνολο μέσα στη σουρεαλιστική του «γυάλα» και ασελγεί πάνω του με το μαγικό του ραδβί (λέγε με σαρδόνια μπουνιουελική σάτιρα), παρασύροντάς το στην αυτοαποδόμηση, καθώς ο ίδιος, σαν άλλος Νέρωνας, παρακολουθεί ικανοποιημένος το υποκριτικό αφήγημα της μπουρζουαζίας να γίνεται παρανάλωμα των ταπεινών ανθρώπινων ενστίκτων.
Το «γλέντι» για τη νίκη ενάντια στην εργατική τάξη είναι μια μόνιμη, πρακτικά αδιέξοδη κατάσταση, η οποία δεν τελειώνει ποτέ, καθιστώντας τους καλοβολεμένους γλεντοκόπους ακρωτηριασμένους από την κοινωνία και αμέτοχους στα κοινά του τόπου, ισόβια καταδικασμένους στο να παρασιτούν, λαμβάνοντας στο πιάτο τους τούς καρπούς των κόπων των εργατών, μη συμμετέχοντας σε καμία διαδικασία και όντας ευάλωτοι σε κάθε αλλαγή.
Ο «Εξολοθρευτής Άγγελος» περιεργάζεται μια άρχουσα τάξη που είναι δέσμια του καθωσπεπισμού της, αιχμάλωτη της υποκρισίας και του πλούτου της, τα οποία δεν αντιπροσωπεύουν τίποτα περισσότερο από ένα μόνιμο τέλμα. Όταν οι προνομιούχοι συνειδητοποιούν τη κυκλική ματαιότητα της ύπαρξής τους ή όταν απλά στερούνται των κληροδοτηθέντων προνομίων τους, η μάσκα του καθωσπρεπισμού πέφτει σαν ώριμο φρούτο, οι αρχές του Δυτικού πολιτισμού γίνονται βορά στα πρωτόγονα ένστικτα και η κρίση ταυτότητας των αριστοκρατών οδηγεί σε απονενοημένα διαβήματα – μια άνευ όρων παράδοση στην τρέλα και την ψυχολογία του όχλου. Αυτό που διαφαίνεται καθαρά είναι ότι όταν τα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας ξαφνικά αποκόπτονται από το οχυρό του κοινωνικού τους στάτους, δεν έχουν το ηθικό ανάστημα (δηλαδή τις αρετές) ώστε να αντεπεξέλθουν στον βαθμό που το καταφέρουν τα κατώτερα στρώματα της κοινωνίας μας. Συνεπώς, εγκαταλείπουν την ευγένεια και τους λοιπούς κοινωνικούς κανόνες και ολισθαίνουν στο χάος, τον πανικό και την παράνοια, αντιδρώντας σπασμωδικά και χάνοντας κάθε έννοια κοινωνικής συνοχής.
Μάλιστα, παρότι οι καλεσμένοι βρίσκουν τελικά τον τρόπο να δραπετεύσουν από τη βίλα, στη συνέχεια εγκλωβίζονται σε έναν νέο φαύλο κύκλο, αυτήν τη φορά μέσα σε μια καθολική εκκλησία. Στην πραγματικότητα, η φυλακή στην οποία παραμένουν παγιδευμένοι δεν είναι κάποιος φυσικός χώρος, αλλά οι βαθιά ριζωμένες συμπεριφορές, προκαταλήψεις και –επιπλέον, σύμφωνα με τη σκηνή του φινάλε– θρησκόληπτες πεποιθήσεις.
Η ταινία προβάλλεται στα θερινά σινεμά σε 4K ψηφιακή αποκατάσταση από τις 24 Ιουλίου, σε διανομή της New Star
Πηγή: ypaithros.gr | Συντάκτης: Γαργαλάκος Νίκος
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Ορισμένα αναρτώμενα από το διαδίκτυο κείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη του energy942.gr (φωτογραφίες από διαδίκτυο).
