Ανέκαθεν οι… ποιητές των ελληνικών γηπέδων έχουν εμπνευστεί απίστευτα στιχάκια, που έγιναν ξακουστά συνθήματα, όμως το παραπάνω δεν είναι ένα απ’ αυτά που κατά καιρούς ακούστηκαν, έχει τη δική του ιστορία και αληθινό πρωταγωνιστή.
Το «διαιτητή θυμήσου, τον Ράμμο και τ’ αυτί σου…» δεν ακούστηκε απλά μια Κυριακή στα ελληνικά γήπεδα και ξεχάστηκε στη συνέχεια. Ακουγόταν επί χρόνια όταν τα σφυρίγματα του διαιτητή δεν άρεσαν στην κερκίδα, αφήστε που η ιστορία του φαινόταν «το πιο απίστευτο πράγμα του κόσμου» για τα μικρά παιδιά, κυρίως, όταν άκουγαν από τους μεγαλύτερους ότι «ο άνθρωπος ήταν διαιτητής και του φάγανε το αυτί σ’ ένα ματς»!
Ο αστικός μύθος ήθελε κάποιον Αγρινιώτη οπαδό να έχει δαγκώσει το αυτί του διαιτητή με αποτέλεσμα να του το κόψει. Η έλλειψη ενημέρωσης έπλαθε ωραίες ιστορίες, σε ολόκληρη τη χώρα η επίθεση στο Θεσσαλονικιό διαιτητή αποτελούσε θέμα συζήτησης, ενώ στο Αγρίνιο υπήρξε και ζαχαροπλαστείο το οποίο πωλούσε πάστες σε σχήμα αυτιού, τις οποίες ονόμασε το… «αυτί του Ράμμου»!
Σύμφωνα με μαρτυρίες και εφημερίδες της εποχής «όταν ο διαιτητής δερνόταν, ένας από τους επιτιθέμενους τον είχε πιάσει τόσο γερά από το μανίκι, ώστε όταν τον τράβηξαν από πάνω του, σκίστηκε και του έμεινε στο χέρι. Στη συνέχεια, το ματωμένο μανίκι θεωρήθηκε ως λάβαρο και πανηγυρίστηκε έξαλλα. Μεταφέρθηκε σε ξυλουργείο, όπου μπήκε πάνω σε ξύλινο σταυρό, που έφερε το όνομα του Ράμμου και στη συνέχεια εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, στο κέντρο της πόλης, δια της περιφοράς! Μικρά παιδιά κρατούσαν τον σταυρό με το μανίκι του Ράμμου στο πρανές της σημερινής Προυσσιωτίσης, εκεί όπου έχει υψωθεί πια η καινούρια εξέδρα του γηπέδου του Παναιτωλικού…»!
Ποιος ήταν ο Στέφανος Ράμμος; Γιος του Νίκου Ράμμου, παλαίμαχου παίκτη του Άρη και πρώην διαιτητή, είχε υπάρξει αθλητής του Άρη σε μπάσκετ και σε πόλο. Αυτό που τον έσωσε αντέχοντας το ξύλο ήταν το νεαρό της ηλικίας του (ήταν 32 ετών τότε) και επιπλέον, είχε υπηρετήσει στα ΛΟΚ ως έφεδρος αξιωματικός.
Σφύριζε από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70 σε αγώνες της Α’ Εθνικής και την σεζόν 1975-76 έπαιξε για πρώτη φορά στην αναμέτρηση Παναιτωλικός – Παναθηναϊκός για τη 15η αγωνιστική του πρωταθλήματος, ένα μήνα πριν φάει «το ξύλο της ζωής του» στο ξερό του Αγρινίου.
Στο 43′ οι γηπεδούχοι άνοιξαν το σκορ, αλλά στο 57’ ο Θεσσαλονικιός ρέφερι απέβαλλε με δεύτερη κίτρινη κάρτα δύο ποδοσφαιριστές του Παναιτωλικού, τον Σέρβο τερματοφύλακα Συμεών Εφρέμοφ και τον μέσο Αστέριο Οικονόμου έναν από τους πολλούς παίκτες ομάδων της Θεσσαλονίκης (Αλεξιάδης, Κλ. Γούναρης, Σαββουλίδης, Γιακουμής, Σερκίδης), που είχε πάρει μαζί του στο Αγρίνιο ο Γιώργος Χασιώτης.
Θεσσαλονικιός κι αυτός, με καριέρα στον ΠΑΟΚ, είχε υπογράψει την άνοδο στην Α’ Εθνική κατηγορία το καλοκαίρι του 1975. Ξεκίνησε στον πάγκο της ομάδας και παρέμεινε ως βοηθός του σπουδαίου Κροάτη προπονητή, Στιέπαν Μπόμπεκ, με τον οποίο τα «καναρίνια» έκαναν την… γύρα τους στην Ελλάδα, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία, όπως σημείωνε ο Μιχάλης Τσαμπάς, στο προ τριετίας αφιέρωμα του gazzetta.gr για τα 90 χρόνια ζωής του Αγρινίου το καμάρι… Αν δεν υπήρχε αναδιάρθρωση των κατηγοριών ο Μπόμπεκ θα είχε συνδέσει το όνομά του με τον υποβιβασμό του Παναιτωλικού, που τελικά επήλθε ένα χρόνο αργότερα.
Οι «πράσινοι, που λέτε, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι οι αντίπαλοι έπαιζαν με εννιά παίκτες, γύρισαν το ματς και έφυγαν με το «διπλό» (2-3) από το Αγρίνιο, μια πόλη που είχε επικηρύξει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, τον Ράμμο.
Ω του θαύματος, η κλήρωση έβγαλε το δικό του όνομα πριν από τον αγώνα του δεύτερου στη βαθμολογία ΠΑΟΚ με τον ουραγό Παναιτωλικό. Στην ΟΔΠΕ, όπου οι φωστήρες της ελληνικής διαιτησίας με κροκοδείλια δάκρυα «καταδίκασαν την επίθεση» ύστερα από τα δραματικά γεγονότα της 29ης Φεβρουαρίου του 1976, δεν σκέφτηκαν να προχωρήσουν σε αντικατάσταση του διαιτητή, ο οποίος δέχθηκε να παίξει στο παιχνίδι παρότι ήταν βέβαιος ότι θα αντιμετώπιζε την καχυποψία της κερκίδας. Κοινώς, τα’ θέλε ο κώλος του!
Αστειευόμαστε βεβαίως, αν και ο Ράμμος παίρνοντας εξιτήριο από το νοσοκομείο του Αγρινίου έλεγε ότι δέχθηκε να παίξει, «γιατί ήθελα να διαφυλάξω τον θεσμό της κληρώσεως, να παίξω όπως ήθελε και ο υφυπουργός κ. Αχιλλέας Καραμανλής». Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη αφού ο υπέγραψε και πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο και μέχρι την Αθήνα πήγε με συνοδεία αστυνομικών. Οι γείτονες του στην περιοχή της Μπότσαρη, διέκριναν εύκολα το τυλιγμένο με επίδεσμο αυτί του από το οποίο έλειπε ένα ολόκληρο κομμάτι.
Το παιχνίδι της 29ης Φεβρουάριου 1976 για την 18η αγωνιστική του πρωταθλήματος ήταν μεγάλης σημασίας για την ομάδα του Γκιούλα Λόραντ στο δρόμο για το πρώτο πρωτάθλημα στην ιστορία του συλλόγου. Ο «Δικέφαλος» κυνηγούσε στη βαθμολογία την ΑΕΚ, που ήταν στο +4, όμως ο ΠΑΟΚ είχε ένα ματς λιγότερο, αυτό εναντίον του Παναιτωλικού για τον πρώτο γύρο. Μάλιστα, το παιχνίδι στην Τούμπα αρχικά είχε οριστεί να διεξαχθεί τρεις ημέρες μετά, στις 3 Μαρτίου του 1976, ωστόσο τα γεγονότα οδήγησαν σε νέα αναβολή και η αναμέτρηση για την 3η αγωνιστική έγινε τελικά αρχές Απριλίου, με τους «ασπρόμαυρους» να συντρίβουν με 4-1 τους φιλοξενούμενους.
Επιστρέφοντας στο ματς του Αγρινίου, υπάρχουν πολλές άγνωστες ιστορίες, όπως αυτή που ήθελε πριν τη πριν τη διεξαγωγή του αγώνα Παναιτωλικός-ΠΑΟΚ, να έχει ανασταλεί η διεξαγωγή αγώνων στα πρωταθλήματα της ΕΠΣ Αιτωλοακαρνανίας. Ο λόγος; Η άρνηση διαιτητών να σφυρίξουν, μη αντέχοντας το φανατισμό (sic) των οπαδών. Λεπτομέρειες…
Ο Σταύρος Σαράφης μου έχει διηγηθεί τα «όσα τράβηξε» εκείνο το μεσημέρι μαζί με τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ και καμιά 500αρια φίλους της ομάδας. Στο 72’ έγινε η φάση που προκάλεσε την πρώτη έκρηξη. «Ο Κούδας εκτέλεσε ένα φάουλ, πήδηξα για κεφαλιά μαζί με έναν ποδοσφαιριστή του Παναιτωλικού, με ανέτρεψε και από εκεί άρχισε το μαρτύριο», θυμάται μέχρι σήμερα ο «Καίσαρας» του ελληνικού ποδοσφαίρου, αν και οι Αγρινιώτες υποστηρίζουν ότι σ’ εκείνη τη φάση έκανε επιθετικό φάουλ πάνω στον Πέτρο Μίχο ή τον Θανάσης Σερκίδη, μικρή σημασία έχει ποιος ήταν ο αμυντικός.
Ο Ράμμος έδωσε το πέναλτι «και πριν το εκτελέσω, με την άκρη του ματιού μου βλέπω εκατοντάδες κόσμου να έχουν κόψει τα σύρματα και να ορμούν στο γήπεδο». Εκατοντάδες οπαδοί των γηπεδούχων εισέβαλλαν στον αγωνιστικό χώρο και μια χούφτα Αστυφύλακες έκαναν αρκετή ώρα για να τους βγάλουν έξω και να συνεχιστεί ο αγώνας. «Πήγα ξανά στο σημείο του πέναλτι, το γήπεδο ήταν ξερό, και από την κοντινή εξέδρα μου πετούσαν χώμα στα μάτια προκειμένου να με κάνουν να αστοχήσω!». Τελικά, ο Σαράφης δεν επηρεάστηκε από το τρυκ της εξέδρας, ευστόχησε στο πέναλτι, με τον Παναγιώτη Κερμανίδη να κάνει με κεφαλιά το 0-2 το 86ο λεπτό. «Αυτά που είδα και έζησα σε αυτών τον αγώνα ούτε σε τριτοκοσμικές χώρες γίνονται. Δεν περιγράφονται», είχε πει ο σκόρερ του δεύτερου «ασπρόμαυρου» γκολ κι όντως τα επεισόδια μονοπώλησαν το ενδιαφέρον ολόκληρης της χώρας για πολλές μέρες.
Με το τελευταίο σφύριγμα οι Αγρινιώτες φίλαθλοι μπούκαραν για δεύτερη φορά στο γήπεδο με έναν και προφανή στόχο: τον Θεσσαλονικιό διαιτητή. Όχι τόσο για τη φάση του πέναλτι στον Σαράφη, αλλά για όσα είχαν γίνει στο ματς με τον Παναθηναϊκό. Ο Ράμμος έτρεξε μαζί με τους δύο επόπτες προς τα αποδυτήρια.
«Το μόνο που θυμάμαι είναι ότι βρέθηκα στρυμωγμένος με ασπίδα από μπροστά μου τον Φουντουκίδη, στην πόρτα που οδηγεί στα αποδυτήρια, την οποία είχαν φρακάρει σύμβουλοι του Παναιτωλικού», διηγούνταν ο διαιτητής…
Από τις κλωτσιές και τις μπουνιές σ’ όλο το σώμα, έπεσε σχεδόν λιπόθυμος στο έδαφος, με τη μικρή αστυνομική δύναμη να μην μπορεί να ελέγξει τους μαινόμενους οπαδούς. Ένας εξ αυτών, σύμφωνα με τη μαρτυρία του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή του Παναιτωλικού, Κώστα Τάκου, «πήρε ένα καφάσι που υπήρχε έξω από τα αποδυτήρια και του το έφερε κολάρο. Έτσι κόπηκε το αυτί του, από το καφάσι». Από το μικρό ξύλινο τελάρο, που ενωνόταν με καρφιά, και το χτύπημα έφυγε από τη θέση του ένα μικρό κομμάτι από το αυτί του.
Με τη βοήθεια του Μιχάλη Μπέλλη οδηγήθηκε στα αποδυτήρια του ΠΑΟΚ, αλλά ο γιατρός που κλήθηκε να κάνει ράμματα, λόγω του χάους και του πανδαιμόνιου, δεν αναλάμβανε την ευθύνη γι’ αυτό και χρειάστηκε η εντολή του εισαγγελέα προκειμένου να μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Εκεί η ραφή των τραυμάτων έγινε «χωρίς αναισθητικό, πέθανα από τους πόνους», εξομολογούταν ο διαιτητής. Διαπιστώθηκε επίσης ότι υπέστη εγκεφαλική διάσειση και το σώμα του ήταν γεμάτο μώλωπες και αιματώματα. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η χωροφυλακή τον έθεσε υπό κράτηση «για περιύβριση της Αρχής», επειδή μετά τον αγώνα μίλησε με ακατανόμαστες φράσεις στα όργανα της τάξεως…
Στο νοσοκομείο του Αγρίνιου δέχτηκε την επίσκεψη του Στιέπαν Μπόμπεκ, ο οποίος του ζήτησε συγνώμη, αναγνωρίζοντας το ορθό της απόφασης του να υποδείξει πέναλτι στην ανατροπή του Σαράφη. Στη συνεδρίαση της ΕΠΟ τέθηκε θέμα μέχρι και αποβολής του Παναιτωλικού από το πρωτάθλημα. Τελικά, η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν να παίξει τα τέσσερα εναπομείναντα εντός έδρας ματς σε απόσταση μεγαλύτερη των 100 χιλιομέτρων από το Αγρίνιο.
Ο Στέφανος Ράμμος καταδικάστηκε ερήμην από το δικαστήριο του Αγρινίου σε ποινή φυλάκισης έντεκα μηνών με αναστολή για εξύβριση αστυνομικών, ενώ στο ίδιο δικαστήριο βρέθηκαν κατηγορούμενοι και οπαδοί του Παναιτωλικού, δύο εξ αυτών τιμωρήθηκαν με ποινές φυλάκισης τεσσάρων μηνών με αναστολή.
gazzeta
